Poddanie pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych oraz na innych stanowiskach, na których występuje narażenie na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych lub niebezpiecznych, instruktażowi stanowiskowemu to obowiązek pracodawcy. Takie szkolenie nie jest dodatkowym, tylko obowiązkowym szkoleniem bhp, które muszą odbyć pracownicy zatrudnieni na takich stanowiskach.
Podstawa prawna
Obowiązek prowadzenia szkoleń pracowników z zakresu bhp określają:
art. 2373 § 1 i 2 Kodeksu pracy, rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. nr 180, poz. 1860 ze zm.).
Jak wiemy pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy, do której wykonywania nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bhp (art. 2373 § 1 i 2 Kodeksu pracy; dalej: kp). Pracodawca musi więc zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bhp przed dopuszczeniem go do pracy.
Kto podlega instruktażowi?
Instruktażowi stanowiskowemu powinni być poddani przed dopuszczeniem do wykonywania pracy na określonym stanowisku:
- pracownicy zatrudnieni na stanowiskach robotniczych oraz innych, na których występuje narażenie na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych lub niebezpiecznych,
- pracownicy przenoszeni na stanowisko robotnicze oraz inne, na którym występuje narażenie na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych lub niebezpiecznych,
- pracownicy zatrudnieni na stanowiskach robotniczych oraz innych, na których występuje narażenie na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych lub niebezpiecznych w sytuacji wprowadzenia zmian warunków techniczno-organizacyjnych, w szczególności zmian procesu technologicznego, zmian organizacji stanowisk pracy, wprowadzenia do stosowania substancji o działaniu szkodliwym dla zdrowia albo niebezpiecznym oraz nowych lub zmienianych narzędzi, maszyn i innych urządzeń
- uczniowie odbywający praktyczną naukę zawodu oraz studenci odbywający praktykę studencką
(§ 11 ust. 1 i 3 rozporządzenia szkoleniowego)
Ze względu na to, że warunki pracy na każdej budowie są odmienne dla tych samych stanowisk pracy i często ulegają zmianie warunki techniczno-organizacyjne, a charakter pracy wiąże się bezpośrednio z narażeniem na czynniki niebezpieczne, szkodliwe czy uciążliwe, każdy pracownik przed przystąpieniem do pracy powinien zostać poddany instruktażowi stanowiskowemu. Szkolenie to trzeba przeprowadzać również w trakcie trwania budowy w sytuacji zmiany stanowiska i/lub technologii prowadzonych robót.
Cele instruktażu stanowiskowego
Instruktaż stanowiskowy powinien zapoznać pracowników z:
- zagrożeniem czynnikami niebezpiecznymi, szkodliwymi i uciążliwymi występującymi na określonym stanowisku pracy,
- sposobami ochrony przed zagrożeniami oraz metodami bezpiecznego wykonania pracy na danym stanowisku, a także
- ryzykiem zawodowym
(§ 9 ust. 2 rozporządzenia szkoleniowego i cz. II pkt 1a zał. nr 1 do rozporządzenia szkoleniowego).
Czas trwania instruktażu
Czas trwania szkolenia wstępnego na stanowisku pracy powinien być uzależniony od:
– przygotowania zawodowego pracownika,
– dotychczasowego stażu pracy oraz
– rodzaju pracy i zagrożeń występujących na jego stanowisku pracy
i być przeprowadzony na podstawie opracowanego programu szkolenia dostosowanego do specyfiki stanowiska pracy (§ 11 ust. 4 rozporządzenia szkoleniowego).
Instruktaż stanowiskowy kończy się sprawdzianem wiedzy i umiejętności z zakresu wykonywania pracy zgodnie z przepisami oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, stanowiącym podstawę dopuszczenia pracownika do wykonywania pracy na określonym stanowisku.