Co to jest choroba zawodowa?
Za chorobę zawodową uważa się chorobę wymienioną w wykazie chorób zawodowych, [39] o ile została spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy lub wywołał ją sposób wykonywania pracy (art. 2351 kp).
Jakie są obowiązki pracodawcy w zakresie zapobiegania chorobom zawodowym i innym chorobom związanym z wykonywaną pracą?
Do obowiązków pracodawcy należy (art. 227 kp):
1) utrzymywanie w stanie stałej sprawności urządzeń ograniczających lub eliminujących szkodliwe dla zdrowia czynniki środowiska pracy oraz urządzeń służących do pomiarów tych czynników,
2) przeprowadzanie, na swój koszt, badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, rejestrowanie i przechowywanie wyników tych badań i pomiarów oraz udostępnianie ich pracownikom (patrz rozdział XI).
Jaki jest tryb postępowania w przypadku stwierdzenia u pracownika objawów choroby zawodowej?
Zgodnie z art. 235 kp, jeżeli u pracownika podejrzewa się chorobę zawodową, pracodawca jest obowiązany:
¦ niezwłocznie zgłosić ten fakt właściwemu organowi Państwowej Inspekcji Sanitarnej i właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy (wzór w załączniku 1 do rozporządzenia [40]),
¦ zbadać przyczyny choroby zawodowej, jej charakter i rozmiar zagrożenia tą chorobą,
¦ usunąć czynniki powodujące powstanie choroby zawodowej i zastosować właściwe środki zapobiegawcze,
¦ realizować zalecenia lekarskie, tj. przenieść pracownika na inne stanowisko pracy, na którym nie występują zagrożenia mogące pogorszyć jego stan zdrowia,
¦ wypłacić dodatek wyrównawczy równy wysokości ewentualnie utraconego wynagrodzenia w związku z przeniesieniem na inne stanowisko pracy, przez okres nie przekraczający 6 mcy,
¦ prowadzić rejestr zachorowań na choroby zawodowe i podejrzeń o takie choroby, zgodnie z [40].
Kto i w jakiej formie może zgłosić podejrzenie choroby zawodowej?
Podejrzenie choroby zawodowej ww. organowi może zgłosić:
¦ pracodawca zatrudniający pracownika, u którego podejrzewa się chorobę zawodową,
¦ pracownik lub były pracownik, który podejrzewa, że występujące u niego objawy mogą wskazywać na taką chorobę. Pracownik aktualnie zatrudniony zgłasza podejrzenie za pośrednictwem lekarza sprawującego nad nim profilaktyczną opiekę zdrowotną,
¦ lekarz lub lekarz dentysta, który podczas wykonywania zawodu powziął podejrzenie wystąpienia u pacjenta choroby zawodowej; lekarze kierują w takim przypadku na badania w celu wydania orzeczenia o rozpoznaniu lub braku podstaw do rozpoznania choroby zawodowej.
Co zrobić w przypadku rozpoznania u pracownika objawów choroby zawodowej, poświadczonej orzeczeniem lekarskim?
W przypadku rozpoznania u pracownika objawów choroby zawodowej może zaistnieć konieczność przeniesienia go do innej pracy, gdzie nie będzie narażony na działanie czynnika, który wywołał u niego te objawy. Przeniesienia dokonuje się w terminie i na czas określony w orzeczeniu lekarskim. Nie jest konieczne dokonywanie wypowiedzenia pracownikowi warunków pracy (wypowiedzenie zmieniające), lecz jeżeli przeniesienie pracownika do innej pracy spowoduje obniżenie jego wynagrodzenia, przysługuje mu dodatek wyrównawczy, równy wysokości utraconego wynagrodzenia, przez okres nieprzekraczający 6 miesięcy. Jeżeli pracownik nie zostanie przeniesiony do innej pracy w terminie określonym w orzeczeniu lekarskim, może on rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia (art. 55 k.p. [2]). Obowiązek przeniesienia pracownika do innej pracy, z zachowaniem dotychczasowego wynagrodzenia przez 6 miesięcy, występuje również w przypadku pracownika, któremu orzeczono niezdolność do wykonywania dotychczasowej pracy wskutek choroby zawodowej, a nie został on uznany za całkowicie niezdolnego do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Jakich informacji może żądać lekarz orzekający o rozpoznaniu lub braku rozpoznania choroby zawodowej?
Każdy pracownik powinien mieć udokumentowany przebieg zatrudnienia u pracodawcy oraz mieć przeprowadzoną ocenę narażenia zawodowego na czynniki szkodliwe (w tym uczulające) i niebezpieczne. Jeżeli zakres informacji, będący w posiadaniu lekarza orzecznika będzie niewystarczający, wystąpi on do pracodawcy o ich uzupełnienie w zakresie obejmującym przebieg oraz organizację pracy zawodowej pracownika lub byłego pracownika, w tym pracę w godzinach nadliczbowych, dane o narażeniu zawodowym, obejmujące także wyniki pomiarów czynników szkodliwych wykonanych na stanowiskach pracy, na których pracownik był zatrudniony, stosowane przez pracownika środki ochrony indywidualnej, a w przypadku narażenia pracownika na czynniki o działaniu uczulającym (alergenów) także o przekazanie próbki substancji, w ilości niezbędnej do przeprowadzenia badań diagnostycznych [39].
75